نوبت دهی 24 ساعته!
شعبه اندیشه: 02165505966
شعبه ملارد: 02165153878
تراكم و طول استخوان ها در طول عمر يك فرد صورت مداوم تغيير كرده و اين در حالي است كه استخوان ها قدرت بازسازي خود را دارند. اما استخوان ها در اثر بيماري ها، كشيدن سيگار، ورزش نكردن، سوء تغذيه، كمبود استروژن در زنان و تستوسترون در مردان، سن و بعضي از داروها مي توانند شكننده شوند.
سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری استخوان نام روشی است که با استفاده از آن می توان سفتی، سختی و درجه محکم بودن استخوان های بدن را تعیین کرد. برای سنجش تراکم استخوان راه های متفاوتی وجود دارد ولی رایج ترین روش آن استفاده از روش DEXA است.
مركز تصويربرداري کوشا مجهز به جديدترين دستگاه سنجش تراكم استخوان است كه داراي اسكنرهاي محيطي و مركزي است بدين معني كه هم مي توان استخوان هاي مركزي مانند ستون مهره و لگن و هم استخوان هاي محيطي مانند مچ دست، مچ پا و انگشتان را بررسي كرد. اسکن یا سنجش تراکم طي 4-5 دقيقه انجام مي شود. همچنين در اين مركز سنجش تراكم استخوان براي بيماران با وزن بالا نيز انجام مي شود.
دانسیتومتری یا سنجش تراکم استخوان چگونه انجام می شود؟
DEXA)/ (Dual Energy X-ray Absorptiometry روشی است که از اشعه ایکس برای سنجش تراکم استخوان استفاده می کند. در این روش از دو منبع، اشعه ایکس به سمت استخوانی که قصد سنجش تراکم آن را دارند فرستاده می شود. مقداری از اشعه توسط استخوان جذب شده و مقداری از آن از استخوان عبور کرده و از سمت دیگر بدن خارج می شود. مقدار هر کدام از این دو اشعه بعد از خروج از بدن توسط یک گیرنده اندازه گیری می شود. هرچه تراکم استخوانی بیشتر باشد (به این معنی که خلل و فرج و فضاهای خای ریز داخل استخوان کمتر باشند) مقدار بیشتری از اشعه ایکس را جذب کرده و اجازه عبور اشعه کمتری را می دهد و مقدار اشعه کمتری به گیرنده میرسد. اشعه دریافتی به توسط گیرنده (Detector ) به یک کامپیوتر رفته و در آنجا مقیاس مقدار اشعه به مقیاس میزان تراکم استخوان تبدیل می شود. استفاده از دو منبع اشعه ایکس به منظور دقیق تر کردن اندازه گیری است.
زمانی که شما برای انجام اسکن دانسیته استخوان(سنجش تراکم استخوان) مراجعه می کنید:
از شما تقاضا می شود که بر روی تخت دراز بکشید.دستگاه اسکنر بازویی دارد که بالای بدن شما به حرکت در می آید ولی این وسیله در تماس با شما قرار نمی گیرد. شما دراین حالت باید لباس بدون سگک،تکمه فلزی و بدون زیپ بپوشید.مدت زمان اسکن شما 4-5 دقيقه طول می کشد و این درحالی است که در طول مدت اسکن صدای آرام دستگاه را می شنوید وحرکت بازوی دستگاه را بالای خود می بینید. كارشناس راديولوژي زمان اتمام اسکن را به شما اطلاع می دهد.
سنجش تراکم استخوان چه کاربردی دارد؟
از این روش تصویربرداری بیشتر در کسانی استفاده می شود که در معرض خطر ابتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان هستند.
پوکی استخوان (Osteoporosis) به معنی پوک شدن یا نازک شدن استخوان ها به هر علتی می باشد و در اکثر افراد سالخورده دیده می شود . از دست رفتن استخوان ها با افزایش سن یک پدیده کلی می باشد، اما وقتی که توده استخوانی به حدی مقدارش کم می شود که احتمال بروز شکستگی ایجاد می گردد یک بیماری تلقی می شود .
پوکی استخوان در ابتدا هیچ علامتی ندارد ولی می تواند موجب افزایش احتمال خطر شکستگی استخوان شود. پس در شرایط زیر توصیه می شود که از تست
دانسیتومتری استخوان یا سنجش تراکم استخوان استفاده شود:
- بروز شکستگی بعد از یک ضربه خفیف
- ایجاد قوز در کمر که معمولا به علت شکستگی های مکرر مهره ها ایجاد میشود
- مصرف کورتون به مدت طولانی ( مصرف این دارو موجب پوکی استخوان میشود)
- بروز یائسگی زودرس در سنین کمتر از 45 سال
- قطع قاعدگی قبل از یائسگی به مدت بیش از یکسال
- وجود بیماری های همراه با پوکی استخوان مانند روماتیسم مفصلی و یا بیماری سل
- سابقه وجود شکستگی لگن در خانواده مادری
- کم بودن شدید وزن به صورتی که BMI کمتر از 19 باشد
برای انجام تست سنجش تراکم استخوان نیاز به آمادگی زير داريد:
- از 24 قبل از انجام سنجش تراكم استخوان قرص كلسيم خورده نشود.
- 10 تا 14 روز قبل از سنجش تراكم استخوان نيز راديوگرافي با ماده حاجب يا باريم انما انجام نشده باشد.
پزشک با استفاده از این آزمون چه چیزهایی می تواند به من بگوید؟
- قبل از شکستگی استخوان، میزان تراکم کم استخوان را مشخص کند.
- هرگونه ریسک یا خطر افزایش شکستگی استخوان در آینده را پیش بینی کند.
- تشخیص پوکی استخوان را تایید کند.
- میزان(سرعت) از دست دادن استخوان را تعیین کند به شرطی که چندین مطالعه از این نوع داشته باشید.
- تاثیر هرگونه درمانی که برای معالجه پوکی استخوان دارید را به شما نشان می دهد.
من اگر فهمیدم پوکی استخوان دارم ، چکار کنم؟
- چندین راه معالجه برای پایین آوردن میزان تحلیل استخوان وبه تبع آن کاهش شکستگی استخوان وجود دارد.
- چون سطح استروژن در ابقای استخوان در زنان مهم است، پزشک اغلب هورمون جایگزین آن را در جهت پیشگیری یا درمان پوکی استخوان تجویز می کند.
- هم برای مردان و هم برای زنانی که از پوکی استخوان رنج می برند، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند. به علاوه رژیم غذایی پر کلسیمی، ویتامینD، ورزش و شیوه زندگی سالم قسمت مهمی از برنامه های درمانی پوکی استخوان است که پزشک در این مورد با شما گفتگو خواهد کرد.
